Serbia może pochwalić się prawie czterdziestoma dobrze zachowanymi fortyfikacjami z ciekawą historią. Ze względu na swoje położenie na styku kultur i liczne próby podbojów, wiele z twierdz, które można dziś oglądać w Serbii było wielokrotnie modyfikowanych przez kolejnych właścicieli w celu dostosowania do zmieniających się technik wojennych.
Kalemegdan
Wprawne oko dostrzeże różne wpływy w szczególności na Kalemegdanie, fortecy w centrum Belgradu, gdzie stoczono aż 115 bitew. Początki Kalemegdanu sięgają czasów dominacji Celtów, którzy wybudowali na wzgórzu osadę Singidunum, którą wkrótce otoczyli dodatkowym murem również Rzymianie. Później miastem rządziło Bizancjum, Węgrzy, serbski książę Dragutin, Turcy na zmianę z Austriakami. W XV wieku despota Stefan przywrócił świetność fortecy i całemu miastu.
Aktualnie Kalemegdan jest podzielony na część niższą i wyższą. w jego murach znajduję się duży park, ogród zoologiczny, liczne boiska i korty tenisowe, jak i Muzeum Wojskowe (ze stałą i dostępną ekspozycją czołgów, dział i armat na terenie parku). Tam też odbywa się wiele koncertów i belgradzki Beerfest, największy na Bałkanach festiwal piwa. W dawnej tureckiej łaźni stworzono natomiast planetarium.
Twierdza Kalemegdan. Źródło: serbia.travel, autor: B. Jovanović
Petrovaradin
Petrovaradin, Novi Sad. Źródło: serbia.travel, autor: D. Bosnić
Jednym z najważniejszych zabytków Nowego Sadu jest twierdza Petrovaradin – wzniesiona w celach obronnych dzisiaj spełnia rolę atrakcji turystycznej i siedziby nowosadzkiej Akademii Sztuk Pięknych. Znana również jako Giblartar nad Dunajem, zlokalizowana jest naprzeciwko centrum Nowego Sadu. Petrovaradin jest drugą co do wielkości fortecą w Europie i jest uważana za jedno z największych osiągnięć architektury militarnej XVIII wieku. Grube, ceglane mury skonstruowane są tak, aby odeprzeć ataki potężnej broni palnej, a w podziemiach odnaleźć można plątaninę korytarzy i komór.
Najbardziej znanym punktem twierdzy jest barokowa wieża zegarowa z której rozciąga się piękny widok na Dunaj i Nowy Sad. Dziś w obrębie twierdzy oglądać możemy atelier licznych artystów oraz zasmakować serbskiej kuchni, przenocować w hotelu, który powstał w dawnych koszarach oraz zwiedzić muzeum Nowego Sadu.
Forteca Niš

Twierdza w Nišu, Żródło: serbia.travel, autor: D. Bosnić
Jedna z najlepiej zachowanych tureckich fortec na Bałkanach, wybudowana w 1723 roku na terenach, na których wcześniej stało miasto rzymskie, Bizantyjskie, a w końcu średniowieczne serbskie. Forteca pierwotnie otoczona była fosą z wodą, jednak do dziś pozostał jedynie jej północny fragment. Najstarszym budynkiem z czasów imperium ottomańskiego są łaźnie z XV wieku. W fortecy znajdował się też budynek sądu Paszy,biblioteka, siedziba główna garnizonu, koszary i inne budynki wojskowe.
Współcześnie twierdza w Niszu tętni życiem szczególnie latem, kiedy funkcjonuje letnia scena. To tam co roku odbywa się międzynarodowy Nišville Jazz festival.
Golubac
Twierdza Golubac położona jest nad Dunajem, przy wejściu do drugiego co do wielkości (po Wielkim Kanionie Kolorado) przełomu rzeki i na początku parku narodowego Đerdap. Twierdza wybudowana na skale wygląda majestatycznie, szczególnie w otoczeniu gór i Dunaju. W sąsiedztwie twierdzy znajduje się hotel i restauracja, a najbliższe miasto znajduje się 4 km od twierdzy, jest to więc bardzo spokojna okolica.
Twierdza została wybudowana w XIV jako typowa fortyfikacja wojskowa bez podgrodzia, do której można było dostać się jedynie przez rzekę. Golubac przeżył wiele serbskich i węgierskich podbojów, a najdłużej był w rękach tureckich. Współcześnie część twierdzy znajduje się pod wodą ze względu na budowę tamy na Dunaju.
Golubac to też miejsce, w którym możemy zobaczyć kawałek polskiej historii, ponieważ w jego murach zginął legendarny polski rycerz – Zawisza Czarny. Na tablicy upamiętniającej naszego bohatera znajduje się również napis w języku polskim.
UWAGA: Na twierdzy Golubac trwają prace konserwatorskie, w związku z tym zwiedzanie wnętrza twierdzy nie jest jeszcze możliwe. Koniec prac jest przewidywany na koniec 2017 roku.
Twierdza w Smederewie
Twierdza na zbiegu rzek Jezawy i Dunaju została zbudowana przez Despotę Đurđe Brankovića jako nowa siedziba władzy w trakcie podbojów tureckich w XV wieku. Pomimo korzystnego położenia, otoczona wodą ze wszystkich stron forteca, z grubymi murami i 25 wieżami, została zdobyta przez Turków w 1459 roku. Ten podbój znany jest jako koniec średniowiecznej Serbii, której tereny znalazły się pod panowaniem Tureckim na kolejne pięć wieków.
Średniowieczne miasto Maglič

Maglič, autor: Masi.tomasev
W przeciwieństwie do większości z serbskich fortyfikacji, ta jest umieszczona z dala od współczesnej cywilizacji. Na szczycie wysokich klifów Ibarskiego kanionu wznoszą się dobrze zachowane średniowieczne mury wraz z siedmioma wieżami i wysokim donżonem na wschodniej stronie. W fortecy znajdują się pozostałości po cerkwii św. Djordja, pałacu, piekarni i zbiorniku na wodę. Z murów fortecy można podziwiać piękne widoki, ponieważ otoczona jest ona górami (w niedalekim sąsiedztwie znajduje się Kopaonik – zimowa stolica Serbii). Wysokie mury otaczają miasto z trzech stron, natomiast na północnym wschodzie miasta broni szeroki i głęboki rów.
Historia powstania miasta owiana jest legendą, prawdopodobnie zostało ono zbudowane w XIII w. aby bronić szlaków Starej Raszki i dwóch ważnych monastyrów: Studenicy oraz Žičy. Historykom udało się odnaleźć jedynie dowody na to, że w XIV w. Arcybiskup Danilo II zlecił budowę nowych pałaców i izb. Wcześniejsza historia Magliča nie została dobrze poznana i wciąż wiele zostało do odkrycia.
Maglič jest zdecydowanie atrakcją dla wytrwałych – nie została tam jeszcze doprowadzona wygodna droga, dlatego też trzeba przygotować się na pieszą wycieczkę w góry. Widoki są jednak warte włożonego wysiłku.